“Stress slaat altijd op mijn zwakke plek, mijn rug”,
“Altijd rond dezelfde periode krijg ik rugpijn.”
Hoe kun je rugpijn verklaren?
Rugpijn begint vaak sluimerend en is niet vaak het gevolg van een enkele actie. Het is ongemerkt ontstaan. Om dit te begrijpen moeten we eerst iets weten over ons eigen gedrag. 95% van ons gedrag is geautomatiseerd en maken we veelal niet bewust mee. Dat klinkt raar. Je bent toch bewust van wat je doet? Nee, toch niet. Neem als voorbeeld autorijden. De eerste keer dat je mocht autorijden leek het heel moeilijk om alles tegelijk te moeten doen, kijken, knipperlicht, remmen, schakelen, kijken, sturen, rekening houden met die voetganger, etc. Autorijden is eigenlijk een hele complexe taak. Toch gebeurt het regelmatig, dat je van A naar B bent gereden zonder alles bewust te hebben meegemaakt. Dit is niet anders bij ons beweeg- en zitgedrag.
.
Gewoontes
In vergelijking met autorijden is zitten een zeer eenvoudige taak. Als een complexe taak als autorijden onbewust kan, zal je zithouding al helemaal onbewust zijn. Het is een gewoonte geworden. Het nadeel van een gewoonte is dat je hem niet niet bewust mee maakt en niet goed kunt inschatten hoe vaak je het deed.
Ons brein handelt naar herkenning van patronen. Een omgeving of specifieke situatie roept een bepaald gedrag op. Zo at men wel popcorn in een bioscoop maar niet in een theater, ondanks dat het gratis werd aangeboden. Zo zal jouw bank in de woonkamer ook een bepaalde gewoonte oproepen.
Een ander fenomeen is dat we elk jaar rond dezelfde periode bezig zijn met gelijke zaken. Bijvoorbeeld de lente schoonmaak of met een warme trui op de bank zitten bij de eerste herfstdagen.
.
Hoe zit het bij rugpijn?
Rugpijn begint vaak sluimerend en is niet vaak het gevolg van een enkele actie. Het is het gevolg herhaaldelijk gedrag, oftewel gewoontes. Langdurig zitten of herhaaldelijk voorovergebogen staan of werken, als oorzaak van rugpijn, zijn daar voorbeelden van.
Toch zeggen wij omarm gewoontes. Vervang alleen slechte gewoontes voor goede gewoontes. Gewoontes zorgen er voor dat je verder kunt leren en complexere taken kunt doen, zoals autorijden. Het tegenovergestelde van gewoonte is bewust gedrag. Bewust gedrag vraagt wilskracht. Bij stress heb je geen tijd en ben je niet goed in staat om overal bewust mee bezig te zijn. Je vervalt in gewoontes, zoals je oude slechte zithouding.
Stress of de periode in het jaar is niet de oorzaak van rugpijn. Het verval in oud gedrag veroorzaakt de terugkerende rugpijn.
.
Voorkom terugval
Een behandeling moet niet alleen gericht zijn op vermindering van rugpijn en herstel van de aangedane structuren. Gedragsverandering en slechte gewoontes leren vervangen voor goede gewoontes, zou onderdeel moeten zijn van de totale behandeling. Een fysiotherapeut is hier niet voor geschoold. De vitaliteitstherapeut is de aangewezen therapeut om jou te leren hoe jij gewoontes duurzaam kunt veranderen.
.
Leer meer over handelen bij rugpijn in onze cursus RugRehab te Emmen.
Geschreven door: Peter Hagel (fysiotherapeut en vitaliteitstherapeut) – Emmen
