We leven in een snel veranderende wereld waarin alles mogelijk lijkt en waarin de keuze enorm is! Echter, doordat de keuze zo groot is, maakt het dat aan de andere zijde ook lastig om daadwerkelijk iets te kiezen. We hebben het hier over de autonomie van een persoon. Anders gezegd: ‘’De keuzevrijheid hebben om iets te kiezen wat jij wil’’ De vraag is natuurlijk of we daadwerkelijk deze keuzes durven te maken zonder bezig te zijn met wat andere mensen er van vinden, of van het idee hoe het zou ‘moeten zijn’?
Maatschappelijke druk
De maatschappij legt ons van alles op. Zo zouden we er namelijk op een bepaalde manier uit moeten zien. Het internet staat namelijk vol met afbeeldingen van zowel mannen als vrouwen met een strak, afgetraind lichaam. Echter, draait het hier om een heel klein select groepje mensen. Het is daarmee heel duidelijk de uitzondering op de regel en niet de norm! Als dit namelijk het enige beeld is wat veelvuldig naar voren wordt gebracht, bestaat de kans dat je dit gaat vergelijken met je eigen lichaam. Dit levert mogelijk negatieve stress op met als gevolg dat je een vertekend lichaamsbeeld krijgt. Er wordt namelijk vanuit de maatschappij min of meer opgelegd hoe je eruit zou moeten zien.
Verder lijkt het alsof we bepaalde zaken moeten bezitten. Dit houdt in dat we die allernieuwste telefoon van bijvoorbeeld Apple of Samsung moeten hebben Waarom? Omdat praktisch iedereen deze telefoon heeft. Echter, wanneer jij dus de autonomie hebt om een andere keuze te durven maken, word je er waarschijnlijk alsnog op beoordeeld. Je wijkt namelijk af van de rest van de groep.
Als laatste wordt bepaald hou je je zou moeten voelen. Er zijn jammer genoeg steeds meer gebeurtenissen die de maatschappij hebben getroffen. Iedereen heeft er zijn of haar gedachten en emoties over wat natuurlijk volledig menselijk is. Echter, wordt het door iedereen anders ervaren en verwerkt. Dit houdt concreet in dat je uiteenlopende gevoelens krijgt. Hiermee bestaatde kans dat jou gedachtegang afwijkt van wat je eigenlijk zou ‘moeten voelen’. Het kan dus de nodige stress met zich meebrengen.
In alle drie de voorbeelden kan afwijken van de opgelegde aspecten negatieve stress met zich meebrengen. Negatieve stress doet een inbreuk op de autonomie en beperkt daarmee je gevoel van vrijheid. Negatieve stress is per definitie de tegenhanger van vitaliteit. Wij zien vitaliteit als fysieke, mentale en emotionele vrijheid hebben om jezelf te ontplooien zodat je meer uit het leven kan halen. In de zoektocht naar vitaliteit, hebben we te maken met drie basisbehoeften die alle drie invulling nodig hebben. We hebben het hier over autonomie, binding en competentie. We zullen de drie basisbehoeften onderstaand toelichten.
Zingeving en voldoening
Vroeger was het heel normaal dat je het beroep van je vader overnam. Wellicht had je hier geen keuze en werd het van je verlangt dat je het familiebedrijf overnam. Het lijkt een fanatische kans het familiebedrijf draaiende houden! Maar is dit echt waar je hart sneller van gaat kloppen? Is dit echt waar je vol passie over verteld wanneer iemand je vraagt naar wat voor beroep je doet? Indien deze vragen met ‘ja’ beantwoord kunnen worden, is de basisbehoefte autonomie bevredigd. Je hebt namelijk de keuze durven te maken om te doen wat je echt wil! Het had namelijk net zo goed iets anders kunnen zijn.
Het draait hier niet over het wel of niet hebben van een passie. Het draait hier om het feit of je zingeving en voldoening haalt uit de dingen die je doet en de keuzes die je maakt. Het draait om het feit of je de keuzevrijheid hebt om juist dat te doen wat je zo leuk vindt. We streven namelijk naar een maatschappij waar je met zo min mogelijk negatieve stress jezelf staande kan houden.
Dit zien we bijvoorbeeld als het hebben van een gevarieerd voedingspatroon zonder de focus te leggen op een product of productgroep. Een tevreden zelfbeeld zonder rond te lopen met het idee dat het ‘niet goed genoeg is’. We zetten mensen weer in hun eigen kracht zodat ze simpelweg kunnen leven.
Dit betekent concreet dat er invulling gegeven moet worden aan de drie basisbehoeften van vitaliteit. Op die manier laat je je minder leiden door de maatschappij waardoor je meer uit het leven kunt halen. En dat is precies waar vitaliteit om draait!
De praktijk
We hebben nog steeds hetzelfde familiebedrijf waar je destijds met volle overtuiging voor gekozen hebt om het te gaan runnen. De basisbehoefte autonomie is daarmee volledig ingevuld.
Echter, run je het familiebedrijf niet alleen, maar samen met je broer. Jullie onderlinge relatie is van dusdanige goeie kwaliteit dat we kunnen spreken van een betekenisvolle relatie. Anders gezegd: ‘ we hebben te maken met binding’ invulling van deze tweede basisbehoefte levert indien het samenhangt met voldoening, een positieve emotie op. Dit levert (extra) energie om over te gaan tot actie.
Niet alles gaat altijd voor de wind en vroeg of laat zullen er wat kleine tegenslagen komen. Het enige wat nu nog ontbreekt is de invulling van de laatste basisbehoefte, namelijk ‘competentie’. Anders gezegd: ‘sterke eigenschappen’. Ergens goed in zijn en een meerwaarde zijn voor de groep zijn twee belangrijke factoren. Het ontdekken en inzetten van sterke eigenschappen gaan je helpen om stressvolle situaties makkelijker de baas te zijn.
Conclusie
We leven in een maatschappij waarin het lijkt alsof alles mogelijk is. Toch krijgen we te maken met hoe we er eruit moeten zien, over wat we dienen te bezitten en hoe we ons zouden moeten voelen. Als je hier niets mee doet, brengt het negatieve stress met zich mee en is daarmee per definitie de tegenhanger van vitaliteit. Om te streven naar vitaliteit dienen we invulling te geven aan de basisbehoeften. Autonomie, de keuzevrijheid hebben om dat te doen wat je wilt!. Binding, het hebben van betekenisvolle relaties. En als laatste competenties, ergens goed in zijn en een meerwaarde zijn voor de individu of groep. Invulling geven aan deze basisbehoeften stelt je in staat om in meer vrijheid door het leven te gaan. Het maakt je veerkrachtiger en zorgt ervoor dat je jezelf staande kan houden in deze snel veranderende maatschappij. Heb jij het gevoel dat een van de basisbehoeften niet wordt bevredigd of heb je hulp nodig in jouw reis naar meer vitaliteit? Neem dan vrijblijvend contact met ons op om te oriënteren hoe we dit samen kunnen aanpakken.
Robin Sijbom is vitaliteitscoach bij MoVital. De opleiding tot vitaliteitscoach volgde hij bij Chivo kennisinstituut en deed daarnaast veel kennis en ervaring op bij MoVital onder leiding van vitaliteitstherapeut Peter Hagel. Onder het motto: Het is geen kwestie van positief denken, het is een kwestie van positief voelen helpt Robin graag mensen om meer uit hun leven te halen en de beste versie van zichzelf te worden.
